Viêm nha chu có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau, tỷ lệ người trẻ đang ngày càng gia tăng chứ không chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi. Mang thai là giai đoạn cơ thể người phụ nữ trải qua nhiều biến đổi lớn về sinh lý và nội tiết tố. Bên cạnh những thay đổi tích cực, giai đoạn này cũng tiềm ẩn một số rủi ro về sức khỏe, trong đó có bệnh viêm nha chu.

1. Vì sao bà bầu dễ bị viêm nha chu?

Viêm nha chu là tình trạng nhiễm trùng nướu và các mô nâng đỡ răng, gây tổn thương cấu trúc xương và có thể dẫn đến mất răng. Bệnh khởi phát chủ yếu do sự tích tụ của mảng bám vi khuẩn trên bề mặt răng. Đối với phụ nữ mang thai, nguy cơ mắc bệnh tăng cao do một số yếu tố đặc trưng:

• Thay đổi nội tiết tố: Sự gia tăng nồng độ hormone progesterone và estrogen trong thai kỳ làm tăng lưu lượng máu đến nướu, khiến nướu trở nên sưng, đỏ, nhạy cảm và dễ chảy máu. Môi trường này tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn gây bệnh phát triển mạnh mẽ hơn.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Trong thai kỳ, hệ thống miễn dịch của người mẹ có xu hướng suy yếu hơn bình thường, khiến cơ thể dễ bị tổn thương bởi vi khuẩn gây nhiễm trùng, trong đó có các vi khuẩn gây viêm nha chu.
• Ốm nghén: Một số bà bầu bị ốm nghén nghiêm trọng, dẫn đến việc vệ sinh răng miệng không đều đặn hoặc kém hiệu quả. Nôn mửa cũng làm tăng độ acid trong khoang miệng, góp phần làm mảng bám vi khuẩn tích tụ nhanh hơn.

Ban đầu, viêm nha chu thường biểu hiện ở dạng viêm nướu (viêm lợi) với các triệu chứng như nướu sưng tấy, đỏ và dễ chảy máu khi đánh răng. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng viêm nhiễm sẽ lan sâu xuống các mô bên dưới, dẫn đến viêm nha chu nghiêm trọng.

2. Mối nguy hiểm của viêm nha chu đối với mẹ và bé

Khi bị viêm nha chu các biểu hiện thường thấy là tình trạng chảy máu khi chải răng. Lợi sưng đỏ, dễ chảy máu, khi soi gương nhìn thấy mảng bám răng và cao răng bám trên bề mặt răng, nhất là vùng cổ răng. Hơi thở hôi, ấn vào túi lợi có thể thấy dịch hoặc mủ chảy ra. Nếu tình trạng không được điều trị sẽ khiến răng lung lay, di lệch, cảm giác đau khó nhai. Bệnh diễn tiến thầm lặng nên rất dễ bị bỏ qua, thường được phát hiện khi bệnh đã nặng.

Mối liên hệ giữa viêm nha chu ở mẹ và các biến chứng thai kỳ đã được nhiều nghiên cứu khoa học xác nhận. Các biến chứng này bao gồm:

Sinh non, thai nhẹ cân: Đây là một trong những biến chứng đáng lo ngại nhất. Các nhà khoa học đã tìm thấy bằng chứng cho thấy vi khuẩn gây viêm nha chu có thể xâm nhập vào máu của người mẹ và di chuyển đến nhau thai. Tại đây, chúng sản sinh ra các chất trung gian gây viêm như prostaglandin E2 và cytokines. Những chất này có thể kích thích tử cung co bóp sớm, dẫn đến sinh non hoặc cản trở quá trình phát triển của thai nhi, gây ra tình trạng nhẹ cân. Một số vi khuẩn, chẳng hạn như P. gingivalis, thậm chí đã được phát hiện đồng thời trong mảng bám dưới nướu và trong nước ối của sản phụ, minh chứng cho con đường lây truyền trực tiếp.

Tiền sản giật: Viêm nha chu cũng làm tăng nguy cơ mắc tiền sản giật, một biến chứng nghiêm trọng của thai kỳ, gây tăng huyết áp và tổn thương các cơ quan. Các chất gây viêm từ nướu đi vào hệ tuần hoàn có thể gây tổn thương thành mạch máu, góp phần gây ra chứng bệnh này.

Mất răng vĩnh viễn: Đối với người mẹ, nếu không được điều trị, viêm nha chu sẽ phá hủy các mô liên kết và xương ổ răng, khiến răng bị lung lay và có thể rụng sớm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai mà còn gây mất thẩm mỹ.

Tăng nguy cơ mắc các bệnh toàn thân: Viêm nha chu còn được chứng minh là có liên quan đến các bệnh lý toàn thân khác như bệnh tim mạch, đái tháo đường và đột quỵ. Tình trạng viêm nhiễm mạn tính tại khoang miệng có thể kích hoạt phản ứng viêm trên khắp cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm này.

3. Phòng ngừa và chăm sóc răng miệng đúng cách

Để bảo vệ sức khỏe răng miệng trong suốt thai kỳ, phụ nữ mang thai nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc khoa học:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Chải răng nhẹ nhàng ít nhất hai lần mỗi ngày bằng bàn chải lông mềm và sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám ở các kẽ răng.
• Thăm khám nha khoa định kỳ: Việc khám răng ít nhất một lần trong thai kỳ là rất cần thiết. Bác sĩ nha khoa sẽ kiểm tra, cạo vôi răng để loại bỏ mảng bám cứng đầu và tư vấn cách chăm sóc phù hợp. Phụ nữ mang thai nên thông báo cho nha sĩ về tình trạng thai kỳ của mình để được điều trị an toàn.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế các loại thực phẩm và đồ uống chứa nhiều đường, tinh bột để giảm nguy cơ sâu răng và viêm nướu. Nên bổ sung các thực phẩm giàu canxi và vitamin C để tăng cường sức khỏe của nướu và răng.